DOETINCHEM - Het Openbaar Ministerie Oost-Nederland eiste vandaag gevangenisstraffen tegen vier van de acht verdachten in een grote zaak die draait om de productie en bezit van en handel in (hard)drugs. De twee verdachten met een aansturende rol werden -gelijk aan de accountnamen die zij voerden op de versleutelde communicatiediensten Exclu en Encrochat - bekend bij hun bijnamen: de stripfiguren Suske en Wiske. Onder meer uit ontsleutelde cryptocommunicatie bleek volgens het OM de onderlinge rolverdeling van de in totaal acht verdachten die zich de laatste week van mei en de eerste week van juni moeten verantwoorden voor de rechtbank in Arnhem.


Achter het pseudoniem ‘Suske’ schuilde een 53-jarige verdachte uit Doetinchem. Het OM acht bewezen dat hij zich van januari 2020 tot februari 2023 op grote schaal bezig hield met de productie en verkoop van met name MDMA en (meth)amfetamine. Hij had daarin een coördinerende rol: “Het ging in de gesprekken al gauw over honderden liters of kilogrammen, er werden in een handomdraai 500.000 Xtc-pillen geleverd. Er werd zo 100.000 euro drugsgeld geleverd en als er MDMA werd geproduceerd, ging dit om 187,2 kilogram. Verdachte was organisator, opdrachtgever, importeur en facilitator en had klanten in heel Nederland. Hij nam met regelmaat bestellingen voor grote hoeveelheden Xtc-tabletten aan, regelde kopers en grondstoffen, draaide olie, produceerde MDMA en informeerde kopers of medeverdachten over de stand van zaken in het productieproces.”

In zijn woning en in zijn bedrijfspand in Doetinchem werden bij een inval op 3 februari 2023 henneptoppen, MDMA, een wapen en munitie aangetroffen. Uit onderzoek blijkt dat verdachte ook een witwasconstructie had opgezet. “Door het opmaken van nepfacturen en het overmaken van geldbedragen voor uren die nooit gewerkt zijn, is door verdachte 48.627 euro witgewassen.” Tegen deze verdachte eiste het OM een gevangenisstraf van 10 jaar.

Voor een 54-jarige verdachte uit Westervoort geldt volgens het OM dat hij degene was die gebruik maakte van de naam ‘Wiske’ op Exclu en Encrochat. Uit de berichten blijkt dat de twee verdachten nauw samenwerkten. Ook bij deze verdachte werden thuis en in zijn bedrijfspand tijdens de klapdag op 3 februari vorig jaar drugs en een vuurwapen met munitie aangetroffen. Net als zijn medeverdachte blijkt uit de ontsleutelde cryptocoördinatie een coördinerende rol: “Uit chats op komt naar voren dat verdachte betrokken was bij drugslabs in Didam en in Kortemark (België), en ook bij een ‘pillentikhok’ dat werd gevonden bij de moeder van een andere verdachte in deze zaak.

Er werden grote bestellingen bij deze verdachte gedaan, hij verschafte informatie over het productieproces, regelde transporten, chauffeurs en geldzaken. Hij bepaalde prijzen en hoeveelheden en leek ook tikhokken in te richten, en deze als dat nodig was in verband met veiligheidsredenen te verplaatsen. Deze verdachte kwam ook op de productielocaties.”

Voor zijn rol eiste het OM vandaag ook een gevangenisstraf van 10 jaar.

De officier van justitie vandaag tijdens de motivering van de strafeis tegen de twee (hoofd)verdachten Suske en Wiske: “Bij de langdurige grootschalige handel in verdovende middelen en vervaardiging van synthetische drugs is enkel een lange onvoorwaardelijke gevangenisstraf passend. De handel in harddrugs gaat vaak gepaard met andere vormen van zware criminaliteit, heeft een ontwrichtende invloed op de samenleving en een negatieve impact op het milieu. Een aanzienlijk deel van de in Nederland gepleegde vermogensdelicten hangt samen met de behoefte aan verdovende middelen. Daarnaast gaat het vaak gepaard met geweldscriminaliteit die over de jaren heen verhard is. Deze verdachten hebben met hun handelen dit alles gefaciliteerd en in stand gehouden.”

In de loop van het onderzoek stuitte de politie op drugslabs in Didam, het Belgische Kortemark, Dodewaard en Doetinchem. In totaal zijn er in de laatste week van mei en de eerste week van juni negen zittingsdagen uitgetrokken voor de inhoudelijke behandelingen van de acht betrokken verdachten in deze zaak. Gisteren eiste het OM ook gevangenisstraffen tot zes jaar tegen vier verdachten voor hun (wisselende) rollen.

De overige twee verdachten in dit proces hoorden vandaag ook straffen tegen zich geëist, te weten 5 en 8 jaar. Zij stonden (onder meer) dichterbij het productieproces zelf en het transport.

In onderzoek Picture kwam met name veel berichtgeving boven tafel dat via communicatiedienst Exclu verliep: dat is een platform dat aanbood exclusief, buiten het zicht van politie en justitie om, heimelijk versleutelde berichten naar elkaar te sturen. Gebruikers konden deze app op hun telefoon installeren en activeren met een licentie van 800 euro voor 6 maanden gebruik. Exclu werd door de eigenaren en beheerders geprezen om zijn hoge mate van veiligheid, met voorzieningen als een panic mode om snel bewijs te kunnen vernietigen.